Als u weer gaat werken, gaat sporten of gewoon een keer op stap wil met uw partner, dan kunt u de borstvoeding afkolven en bewaren, zodat degene die op dat moment voor uw kindje zorgt de voeding met de fles kan geven. Goede hygiëne is echter essentieel om er voor te zorgen dat de bewaarde melk niet bederft. In dit artikel leest u hoe u kunt beginnen met afkolven, de borstvoeding op de juiste manier bewaart en weer gaat gebruiken. Belangrijk ook om te weten hoe u uw kindje kunt laten wennen aan het drinken uit de fles.
Hoe kiest u een kolf?
De keuze van een kolf is heel persoonlijk. Belangrijk is om een afweging te maken op basis van het aantal dagen dat u in de week gaat kolven. Is dat een paar uurtjes of een paar dagen in de week? Ook de ruimte waar u gaat afkolven is bepalend voor de keus van een kolf. Er zijn kolven in allerlei soorten en maten, variërend van handmatig of elektrisch, enkel- of dubbelzijdig, waarbij de zuigkracht en het zuigritme al dan niet instelbaar zijn naar eigen behoefte. Het is niet zo dat de duurste kolf automatisch ook de meeste melk oplevert.
Wees voorzichtig met de aanschaf van een tweedehands kolf. De aanbieding ‘nooit gebruikt’ spreekt boekdelen. Afgezien van het feit dat u aan de buitenkant meestal niet kunt zien hoe lang een kolf gebruikt is, is ook het risico op besmetting door via melk overdraagbare ziekten, zoals Hepatitis B, HIV en andere infectieziekten, niet denkbeeldig. Een kolf is een persoonlijk gebruiksvoorwerp, dat in contact komt met uw lichaam en uw melk. Niet alle pompen hebben een gesloten systeem, waardoor vuil, schimmels, bacteriën en virussen met de tweedehands kolf meeverhuizen naar de nieuwe eigenaar.
Laat u bij de aanschaf van een kolf in ieder geval door een deskundige adviseren. Bij een lactatiekundige kunt u terecht voor een deskundig advies op maat, kunt u kolven proberen en krijgt u ook de support als het afkolven even niet zo lekker loopt. Bij problemen met de kolf binnen de garantietermijn, krijgt u direct een vervangend apparaat en kapotte onderdelen worden direct vervangen.
Hoe gaat u beginnen met kolven?
Kolven moet u leren. Begin dan ook tijdig met oefenen. Werk hygiënisch, dus was uw handen vooraf en gebruik schone materialen. De geschiktste tijd om te kolven is ‘s ochtends. U heeft dan de meeste voeding. Zorg voor een rustige omgeving en een ontspannen houding. Kolven mag geen pijn veroorzaken! Het is normaal als u in het begin nog maar een kleine hoeveelheid kunt afkolven. Verwacht niet meteen een hele voeding. U moet leren de toeschietreflex op te wekken. De kolf ziet er nou eenmaal niet zo leuk uit als uw kindje, waardoor de melk in het begin niet zo makkelijk zal toeschieten. Bovendien zal u bij het oefenen tussen de voedingen door kolven en alles wat u dan afkolft is ‘extra’. Vaak kleine hoeveelheden kolven heeft meer zin dan langere tijd achter elkaar. In het begin zal u dus kleine beetjes melk bij elkaar sprokkelen om zodoende voldoende voorraad te hebben voor als u weer aan het werk gaat.
Hoeveel melk heeft uw kindje per voeding nodig?
Een baby heeft gemiddeld 150 ml. per kilogram lichaamsgewicht nodig per etmaal, tot een maximum van 900 – 1000 ml. Deze hoeveelheid deelt u door het aantal voedingen per etmaal. De ene keer zal uw kindje zes voedingen op een dag nodig hebben, de andere keer misschien acht. Neem het daarom voor de zekerheid wat ruim, dan heeft u in ieder geval genoeg. Ook het drinken van borstvoeding uit een flesje gebeurd op verzoek. De ene keer zal uw kindje wat minder, de andere keer wat meer honger of dorst hebben. U kunt eventueel wat troostvoedinkjes achter de hand houden om op te warmen als uw kindje wat meer honger heeft. Hiermee voorkomt u dat er veel voeding weggegooid moet worden.
Hoelang kunt u borstvoeding bewaren?
Bewaren van moedermelk kan in schone kunststofbakjes, speciale borstvoedingszakjes of flesjes mits deze van te voren goed met heet water schoon zijn gespoeld.
Bij Kamertemperatuur is Colostrum tot 12 uur en verse moedermelk tot 8 uur houdbaar.
In de koelkast: tot 8 dagen mits de koelkast max. 4 °C koelt en de melk achter in de koelkast geplaatst wordt. Niet in de deur vanwege temperatuurschommelingen.
In de diepvries: tot 12 maanden bij een temperatuur van -18 °C, een kleine ** diepvries tot 4 maanden en vriesvak koelkast tot 2 weken. Vries alleen afgekolfde moedermelk in als deze langer dan 8 dagen bewaard moet worden. Kleine hoeveelheden kunnen bij elkaar gevoegd worden als deze beiden zijn gekoeld. Dus geen vers afgekolfde melk en afgekoelde melk uit de koelkast samenvoegen, want dan gaat de melk schiften.
Afgekolfde melk die u langer dan 8 dagen wilt bewaren moet bij voorkeur binnen 48 uur worden ingevroren. Bij het invriezen verandert de samenstelling en kwaliteit enigszins, maar de antistoffen en andere beschermende stoffen blijven behouden.
| Colostrum | Moedermelk |
Kamertemperatuur | tot 12 uur | tot 8 uur |
In de koelkast (max. 4 °C) | tot 8 dagen | tot 8 dagen |
Diepvries -18 °C |
| tot 12 maanden |
kleine ** diepvries |
| tot 4 maanden |
vriesvak koelkast |
| tot 2 weken |
Ontdooide moedermelk |
| tot 24 uur (in de koelkast) |
Hoe kunt u borstvoeding het beste ontdooien?
Ontdooi de moedermelk bij voorkeur in de koelkast of onder een geleidelijk warmere, stromende kraan. De geur en kleur van ontdooide moedermelk kan anders zijn dan vers gekolfde melk. Dit is normaal. De vetten staan in een laag bovenop. Schudt voorzichtig om de melk weer te mengen. Ontdooide moedermelk is max. 24 uur houdbaar, maar geef het liefst zo snel mogelijk.
Hoe kunt u borstvoeding het beste opwarmen?
Moedermelk kan het best worden opgewarmd in een flessenwarmer of ‘au bain marie’. Restjes kunt u nog een tweede keer opwarmen voor een volgend voedingsmoment. Gooi de moedermelk daarna altijd weg.
Hoe laat ik mijn kindje wennen aan het drinken uit een flesje?
U kunt het beste uw kindje laten wennen aan het drinken uit een flesje als het tussen de vier en zes weken oud is. Het drinken uit een flesje gebeurt dan nog reflexmatig en zal geen problemen opleveren. U zorgt er voor dat u in ieder geval uw kindje om de dag een hele voeding uit de fles laat drinken. Met ongeveer 3 maanden wordt het drinken aan de borst of fles een bewuste en willekeurige beweging. Het drinken aan de borst is een andere vaardigheid dan het drinken uit de fles. Uw kindje zal daarom regelmatige oefening nodig hebben om ook deze vaardigheid onder de knie te krijgen. Het kan bovendien heel goed zijn, dat uw kindje uw borsten veel leuker vindt dan de fles. Door uw kindje op tijd aan het drinken uit de fles te laten wennen, kunt u voorkomen dat uw kindje de fles gaat weigeren op het moment dat u weer aan het werk moet.
Welk fles of speen kunt u het beste gebruiken?
Het maakt in principe niet uit welk fles of speent u gebruikt om uw kindje te laten wennen aan het drinken uit de fles. Een baby tussen de vier en zes weken drinkt nog reflexmatig en zal uit een flesje met iedere speen kunnen drinken. Afhankelijk van uw eigen voorkeur kunt u kiezen uit bijvoorbeeld een speen met een kersmodel, de dental speen of een 1,2,3- speen. Sommige fabrikanten claimen allerlei prachtige voordelen bij het gebruik van de speen die ze verkopen, zoals het verbeteren van de mondmotoriek of het gemakkelijker leren drinken uit een flesje als een kindje borstvoeding krijgt. Dit is echter nooit met wetenschappelijk onderzoek aangetoond en ik moet eerlijk zeggen dat de spenen die ik tot nu toe heb gezien, niet in de verste verte lijken op de moederborst. Het is wel aan te raden om voor één bepaald model te kiezen en uw kindje daaruit regelmatig een voeding te laten drinken, zodat hij daaraan kan wennen.
Meer informatie
Wilt u meer lezen over het leren drinken van uw kindje uit de fles? Klik dan hier.
Bronnen
Engel-Hoek, L. van den et al. (2018). Eet- en drinkproblemen bij jonge kinderen
Borstvoedingsorganisatie La Leche League (2020). Borstvoeding, Compleet handboek voor ouders.
Tot slot
Een preverbaal logopedist kan u begeleiden bij de borst- en flesvoeding, het combineren ervan en ook bij het leren drinken uit andere bekers en het eten van hapjes en stukjes. Met een verwijsbrief van een arts wordt deze zorg volledig vergoed vanuit de basisverzekering.
Over de auteur
Lidwine Schoonhoff is preverbaal logopedist, borstvoedingsdeskundige en SI therapeut, werkzaam vanuit haar praktijk Logopedie Bij Ons. Zij heeft veel ervaring met de behandeling van baby’s met problemen met de borst- en/of flesvoeding. Om haar kennis en ervaring te delen verzorgt zij vanaf maart 2021 scholingen voor preverbaal logopedisten, lactatiekundigen, borstvoedingscoaches en andere zorgprofessionals.
Comments